Borsada Düşüş 2020

Borsada Düşüş 2020

Finansal piyasalar, dünyanın dört bir yanındaki ani yıkıcı talep şoku ile karşılaşmaya devam ettikçe, kaldıraçlı yatırımcılar arasında büyük bir tasfiyeyle sistematik olarak daha da kötüleştiğinden, aşağıdaki soruların cevaplarını aramaya devam ediyoruz. COVID- 19 vaka dengeleniyor ve şu anda devam etmekte olan maliye ve para politikası tepkisi, insanların ve piyasaların bu krizin diğer tarafına gitmesine yardımcı olmak için yeterli olacak mı? Şu anda gelen ekonomik ve kazanç verileri ile kanıtlandığı gibi, çok şeyin kötü olduğunu ve kötüleştiğini biliyoruz, ancak henüz bilmediğimiz şey, pandemi ortaya çıktığından dünyanın ne kadar kötü kalacağı ve ne kadar hızlı (veya yavaşça) iyileşebileceğidir. Ancak bununla başa çıktığımızda piyasalar istikrar kazanmaya başlayabilir ve oynaklık ve pazarlar arası korelâsyonlar düşmeye başlayabilir.

Petrol, içecek alımı ve dolar piyasalara daha fazla baskı yapıyor

9 Mart 2020, tüm borsa katılımcıları için kesinlikle hatırlanması gereken bir gün. On bir yıl önce, 9 Mart 2009’da piyasa Büyük Durgunluk döneminde en düşük kapanışını yaşadı. Geçtiğimiz yıllar boyunca çalkantılı olaylara ve piyasa düzeltmelerine rağmen, piyasa yükselişini sürdürdü. Sonra bir Kara Pazartesi 2020 oldu.
2008’den bu yana ilk kez Wall Street, üç büyük borsa endeksinin hepsinin tarihteki en büyük kayıplarından birini yaşadığı gerçek bir “çarpışma” yaşadı.
Borsa çöküşü nasıl oldu? Analistlerin çoğu Pazartesi günkü düşüşü ve negatif Koronavirüs manşetlerinde büyük satışları suçluyor. Korkutucu hastalığın yayılması, dünya ekonomisinde daha geniş bir yavaşlamaya katkıda bulunarak küresel durgunluk tehdidini artık soyutlamıyor. Fakat Koronavirüs gerçekten borsa çöküşünün arkasında mı? Yoksa küresel finansal sistemin derinliklerinde başka bir açıklama var mı?

2020 borsa çöküşüne neyin sebep olduğunu bulalım.

 

Sebep 1: Koronavirüsün artan korkuları

Devam eden Koronavirüs tehdidi 9 Mart günkü çöküşün bir numaralı nedeni olarak adlandırılıyor. Yatırımcılar henüz ABD ekonomisinde büyük yavaşlamalar görmemiş olsalar da, virüsün yayılmasında giderek daha fazla insan evde sıkışıp ekonomik aktiviteden çekilecek gibi, virüsün perspektiften etkisi konusunda hala endişe duyuyorlar. Hasta ödemelerinden kredilere kadar, orta ve küçük işletmelerin sahipleri de salgından ciddi şekilde etkileniyor.  Dünya Sağlık Örgütü’nün raporuna göre, 9 Mart 2020 itibariyle 1 milyon 617 bin 204 doğrulanmış vaka vardı ve bu da 97.039 ölüme neden oldu. Özellikle endişe verici olan, Çin’in yeni teyit edilen vaka sayısının azalmasına rağmen, dünya çapında yeni Covid-19 onaylarının artmasıdır.

Sebep 2: Petrol piyasasında panik

 

9 Mart 2020’de borsa çöküşünün muhtemelen daha da büyük bir başka sürücüsü, olaydan birkaç gün önce patlak veren bir petrol fiyatı savaşı.

Virüsle kısmen ilgili olarak, son zamanlarda petrol talebinde bir düşüş oldu ve bu da fiyatını düşürdü. Virüslerin patlak vermesinden bu yana küresel bir salgın haline geldiğinden fabrikalar boşta kaldı ve binlerce uçuş iptal edildi.

Ve sonra hafta sonu, Suudi Arabistan ve Rusya arasında petrol üretimi kesintileri konusunda yaşanan bir çatışma, petrol fiyatlarında “mükemmel bir fırtınaya” yol açarak durumu daha da kötüleştirdi. Suudiler, düşük fiyatlar karşısında bile günde 10 milyondan fazla varil petrol üretimini artırmaya ve küresel sektördeki konumlarını pekiştirmeye karar verdiler.
Petrol fiyatları 1991’den bu yana en büyük düşüşü yaşadı. 9 Mart 2020’de Brent ham petrol vadeli işlem sözleşmeleri% 22 düştü ve varil başına 35,45 dolardan işlem gördü. Uluslararası Enerji Ajansı’na göre, petrol talebi, küresel mali krizi takip eden 2009 durgunluğundan bu yana ilk kez bu yıl daralacak.

 

Sebep 3: Likidite kayboldu ve ufak kabarcık patladı

 

Borsa çöküşünün 2020’nin koronavirüsten bile önce geldiğine dair başka bir görüş var. Wall Street’ten medyaya herkes virüsü suçlamaya karar verdi, ancak aslında son pazar çökmesinden haftalar önce küresel olarak yayıldı.

Ocak 2020’nin sonunda ABD, Çin, Fransa, Nepal, Malezya, Singapur, Tayvan, Vietnam ve Güney Kore koronavirüs vakalarını kaydetti. Borsalar yükseldi. 30 Ocak’ta DSÖ küresel bir acil durum ilan etti. Borsalar yükseldi. Şubat ayının ortalarında, Çin’de ölü sayısı 1.500’e kadar çıktı. Borsa tekrar yükseldi.

Şimdilik, piyasaların günlük dalgalanmaları net bir eğilim belirlemeyi zorlaştırdığından, en kötünün zaten geçip geçmediğini söylemek için çok erken. Virüs ve hisse senedi fiyatlarındaki büyük düşüş kombinasyonu zenginlik etkisine neden olabilir. İnsanlar kendilerini daha fakir ve daha az güvende hissettikleri için daha az harcama eğilimindedir.

Corona virüsü salgınının küresel ekonomide yarattığı panik havası, Borsa İstanbul’u da etkisi altına aldı. Dünya ekonomisinin ani bir fren yapabileceğine yönelik kaygılar para piyasalarını alt üst etti. Döviz zirveyi zorladı, altın değer kaybetti. Salgın dolayısıyla yaşanan iptallerin spor karşılaşmalarını da içine alarak genişlemesi borsada işlem gören spor hisselerinin de önemli kayıplar yaşamasına yol açtı. Uzmanlar, en kötü yıl olarak 2019’a hazırlanan piyasaların 2020 projeksiyonun toparlanma olduğuna işaret ederek, birçok kurumun yeni bir krize hazırlıksız yakalandığını vurguluyor.

 

İlgili Yazılar